Projekt InCoNaDa „Rozpowszechnienie wykorzystania informacji o pokryciu terenu i użytkowaniu ziemi pochodzących z integracji usług Copernicus Land Monitoring Service (CLMS), danych programu Copernicus oraz krajowych baz danych” jest finansowany z Funduszy Norweskich poprzez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, w ramach programu 'Badania stosowane’, konkurs POLNOR. Projekt jest w 15% dofinansowany z budżetu państwa w ramach dotacji celowej.
Czas trwania projektu: 1.10.2020 – 30.04.2024
Cel projektu
Ocena i monitorowanie zasobów naturalnych wymagają szczegółowych i aktualnych danych przestrzennych dotyczących pokrycia terenu, użytkowania ziemi i ich zmian w czasie. Dane te mają kluczowe znaczenie dla gospodarki gruntami, monitorowania zrównoważonego rozwoju rolnictwa, leśnictwa, obszarów wiejskich, oceny stanu różnorodności biologicznej, planowania urbanistycznego i wykorzystania gruntów. Szczegółowa i wiarygodna informacja o pokryciu terenie i sposobie użytkowania gruntów jest niezbędna w procesie raportowania, na przykład emisji i pochłaniania gazów cieplarnianych z sektora użytkowania gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwa (LULUCF), podejmowania działań związanych z łagodzeniem zmian klimatycznych, strategii gospodarki przyjaznej środowisku (Green Deal), wspólnej polityki rolnej (Common Agricultural Policy), ochronie różnorodności biologicznej, czy planów zbliżającej się unii energetycznej (Energy Union). Każde z tych regulacji wymaga innego poziomu szczegółowości w zakresie pokrycia terenu, użytkowania gruntów i zmian. Produkty serwisu lądowego – Copernicus Land Monitoring Service są do pewnego stopnia wykorzystywane w projektach badawczych, ale rzadko w krajowych programach mapowania, raportowania i monitorowania prowadzonych przez organy administracji publicznej.
Głównym celem projektu InCoNaDa jest zwiększenie zainteresowania informacjami o pokryciu terenu i użytkowaniu ziemi pochodzącymi z integracji danych programu Copernicus, usług programu Copernicus w zakresie monitorowania obszarów lądowych (Copernicus Land Monitoring Service – CLMS) oraz krajowych baz danych.
Założony cel zostanie osiągnięty poprzez realizację następujących zadań:
1) wykonanie map pokrycia terenu i zmian pokrycia terenu na podstawie szeregów czasowych danych Sentinel-2 przy użyciu metod uczenia maszynowego;
2) weryfikacja koncepcji EAGLE (EIONET Action Group on Land Monitoring in Europe) w oparciu o wzajemnie powiązane informacje dotyczące pokrycia terenu (LC) i użytkowania ziemi (LU) oraz innych cech krajobrazu (CH) dostępnych na poziomie kraju w model zwany „danymi powiązanymi ang. Linked Data”;
3) zaprojektowanie i stworzenie prototypu aplikacji internetowej dostosowanej to potrzeb użytkowników, pozwalającej na tworzenia zapytań do bazy, generowanie produktów, integrację produktów CLMS oraz obliczanie statystyk;
4) ocena przydatności poszczególnych produktów programu Copernicus oraz uszczegółowionej bazy pokrycia terenu i użytkowania ziemi w zakresie planowania przestrzennego, urbanistyki i zarządzenia przestrzenią miejską w Polsce i Norwegii;
5) ocena przydatności poszczególnych produktów programu Copernicus oraz uszczegółowionej bazy pokrycia terenu i użytkowania ziemi w monitoringu zasobów naturalnych, rolnictwa, ochrony środowiska w Polsce i Norwegii;
6) ocena przydatności poszczególnych produktów programu Copernicus oraz uszczegółowionej bazy pokrycia terenu i użytkowania ziemi w zakresie raportowania emisji i pochłania gazów cieplarnianych w sektorze użytkowania gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwa (LULUCF) w Polsce i Norwegii.
Obszar badań:
W Polsce jako obszar szczegółowych analiza pokrycia terenu i użytkowania ziemi LCLU wybrano województwo łódzkie. Województwo położone jest w centralnej Polsce. Stolica województwa łódzkiego to drugie co do wielkości miasto w Polsce po Warszawie. Łódź wraz z sąsiednimi miastami tworzy aglomerację liczącą blisko 1 milion mieszkańców. Województwo łódzkie ma charakter rolniczo-przemysłowy. Region jest bardzo dynamiczny, wiele inwestycji i zmian użytkowania ziemi zachodzi w mieście i na obrzeżach. W styczniu 2019 roku miasto Łódź otrzymało nagrodę główną za „Dynamicznie rozwijające się miasto – Polska”. Analizy przydatności poszczególnych produktów programu Copernicus są prowadzone w skali kraju.
* Województwo łódzkie (pogrubiony czerwony poligon); jasnoczerwony kolor wewnątrz województwa łódzkiego zaznaczono zasięg Copernicus Urban Atlas 2012 dla miasta Łodzi.
W Norwegii jako obszar badań wybrano prowincję Viken, która obejmuje stolicę – Oslo (administracyjnie oddzieloną od Viken). Oslo jest miastem porównywalnym do Łodzi. Południową część regionu zajmują tereny zurbanizowane (Oslo i kilka innych dużych miast), grunty rolne i lasy. Północno-zachodnia część prowincji Viken sięga do centralnego pasma górskiego. Viken reprezentuje więc znaczną zmienność, reprezentatywną dla większości Norwegii, ale jest również pokryta wystarczająco dużymi obszarami miejskimi i rolniczymi, aby można je było porównać z regionem łódzkim.
Prowincja Viken w Norwegii, czerwony poligon oznacza zasięg Copernicus Urban Atlas dla Oslo.